Vốn được xem là rốn lũ của tỉnh Quảng Bình, thế nhưng những năm gần đây, sự phát triển mạnh mẽ của du lịch đã biến xã Tân Hóa, huyện Minh Hóa trở thành điểm đến hấp dẫn đối với du khách. Trong năm 2023, Tân Hóa cũng đã đưa mô hình lưu trú thích ứng với thời tiết Rural Homestay vào hoạt động. Với những tiềm năng, lợi thế của mình, Tân Hóa đã được tổ chức du lịch uy tín thế giới UNWTO bình chọn là Làng du lịch tốt nhất thế giới năm 2023.

Tân Hóa nổi tiếng với hệ thống hang động Tú Làn và cảnh quan thiên nhiên tươi đẹp.

Tân Hóa là xã miền núi thuộc địa bàn huyện Minh Hóa của tỉnh Quảng Bình, được bao bọc bởi những dãy núi đá vôi hùng vĩ với cảnh quan thiên nhiên vô cùng bình yên, tươi đẹp. Tuy nhiên, Tân Hóa lại ở vị trí thấp, bởi vậy, mỗi khi lũ về, nơi đây trở thành rốn lũ. Cuộc sống của người dân Tân Hóa vào mùa mưa lũ vô cùng khó khăn, chật vật. Trận lũ lịch sử năm 2010 với mực nước dâng cao trên 10m đã nhấn chìm hầu hết các ngôi nhà ở Tân Hóa. Người dân phải sơ tán lên các vách núi cao để trú ẩn và chờ nước rút. Sau nhiều năm chống chọi với sự khắc nghiệt của thiên tai, người dân xã Tân Hóa đã nghĩ ra sáng kiến làm bè phao để sống chung với lũ. Chiếc bè phao được kết lại từ khoảng 20-30 chiếc thùng phuy rỗng. Khi nước dâng cao, nhờ các thùng phuy rỗng mà bè nổi theo nước. Từ ý tưởng này, đầu năm 2015, Công ty Oxalis đã hỗ trợ xây dựng nhà nổi cho người dân ở đây với thiết kế hoàn toàn mới. Khung nhà làm bằng thép, tường và mái được bọc tôn để chống dột khi mưa lớn và giữ ấm khi có gió to, diện tích cũng vừa đủ cho một gia đình sống và sinh hoạt trong những ngày mưa lũ. Đến nay, đã có gần 620 căn nhà nổi được xây dựng ở xã Tân Hóa, đảm bảo 100% các hộ dân có thể thích ứng an toàn, sống chung với lũ.

Du khách được tham gia nhiều hoạt động trải nghiệm tại Tân Hóa.

Song song với đó, việc phát triển du lịch, đặc biệt là du lịch hang động cũng đã làm thay đổi cuộc sống của người dân Tân Hóa. Năm 2014, tuyến du lịch khám phá hệ thống hang động Tú Làn chính thức vận hành với 9 tour cùng nhiều trải nghiệm khác nhau, thu hút du khách trong nước và quốc tế. Du lịch phát triển cũng đã góp phần tạo công ăn việc làm cho hàng trăm lao động địa phương với mức thu nhập bình quân từ 7-10 triệu đồng/người/tháng vào mùa du lịch. Anh Trần Bá Sơn, 40 tuổi, từ một người nông dân lam lũ quanh năm chỉ biết đến ruộng vườn, thu nhập bấp bênh đã trở thành hướng dẫn viên du lịch. Đối với anh, được là một hướng dẫn viên trên chính mảnh đất quê hương, nơi mình sinh ra và lớn lên là niềm hạnh phúc vô cùng lớn.

Ngoài hệ thống hang động Tú Làn, trong năm qua, Công ty Oxalis đã đưa vào vận hành sản phẩm tour mô tô địa hình khám phá rừng Lim và khu nghỉ dưỡng Tú Làn Lodge, thu hút sự tham gia làm du lịch của người dân địa phương. Đặc biệt, việc triển khai dịch vụ ăn tối tại nhà dân với những món ăn độc đáo, đặc trưng của người dân bản địa cũng đã mang đến cho du khách những trải nghiệm thú vị.

Để tạo sự khác biệt cũng như biến khó khăn thành lợi thế, mô hình lưu trú thích ứng với thời tiết Rural Homestay cũng được đưa vào hoạt động từ năm 2023. Nằm trong khuôn viên nhà dân, homestay được thiết kế khép kín với không gian rộng rãi và tiện nghi. Từ homestay này, du khách sẽ được ngắm nhìn cảnh quan thiên nhiên tuyệt đẹp của làng quê Tân Hóa, được trải nghiệm những hoạt động cuộc sống thường ngày của người dân bản địa. Điều đặc biệt là những mô hình này được xây dựng theo mô hình nhà nổi. Khi xảy ra lũ lụt, homestay sẽ nổi lên cùng với nước. Du khách vẫn có thể ở và sinh hoạt bình thường. Đây cũng là cơ hội để du khách được trải nghiệm cuộc sống vào mùa mưa lũ của bà con nơi đây.

Mô hình lưu trú homestay thích ứng thời tiết tại Tân Hóa.

Với mô hình du lịch thích ứng thời tiết Rural Homestay, người dân Tân Hóa sẽ từng bước trở thành người làm du lịch chủ động, lan tỏa tinh thần mỗi người dân là một hướng dẫn viên, là một đại sứ du lịch tại địa phương. Gia đình ông Trương Xuân Dương là một trong những hộ gia đình được chọn để xây dựng homestay thích ứng thời tiết. Với lợi thế sân vườn rộng, thoáng đãng, có nhiều cây xanh, homestay của ông Dương được khách du lịch vô cùng yêu thích. Bản thân ông cũng cảm thấy vô cùng hạnh phúc khi được làm du lịch tại quê hương.

Nhằm từng bước đưa Tân Hóa từ một vùng được xem là rốn lũ trở thành trung tâm du lịch trọng điểm phía Tây Bắc của tỉnh Quảng Bình, từ năm 2014, Công ty Oxalis đã cùng với chính quyền địa phương xã Tân Hóa, huyện Minh Hóa, Sở Du lịch và UBND tỉnh xây dựng chiến lược phát triển vững chắc, lâu dài cho địa phương này, trong đó, việc tham gia giải thưởng “Best Tourism Villages” của Tổ chức UNWTO là cơ hội để quảng bá hình ảnh vùng đất Tân Hóa đến với du khách trong nước và quốc tế. Cũng theo Tổ chức UNWTO, năm 2023, có 260 làng du lịch của 60 Quốc gia trên thế giới tham gia giải thưởng danh giá này. Việt Nam có 4 làng tham dự thuộc các tỉnh: Quảng Bình, Sơn La, Lai Châu và Hòa Bình. Trong đó, mô hình Làng du lịch thích ứng thời tiết Tân Hóa của tỉnh Quảng Bình là làng duy nhất của Việt Nam được UNWTO bình chọn. Ngày 19/10/2023 vừa qua, trong khuôn khổ Đại hội lần thứ 25 của Hội đồng cấp cao Tổ chức du lịch thế giới diễn ra tại Samarkand (Uzbekistan), UNWTO đã tổ chức đêm Gala công bố các ngôi làng du lịch đoạt giải Làng du lịch tốt nhất năm 2023, trong đó, Làng du lịch Tân Hóa đã vinh dự được xướng tên.

Đại diện lãnh đạo UBND xã Tân Hóa nhận giải thưởng của Tổ chức UNWTO.

Việc Tân Hóa được nhận giải thưởng danh giá từ tổ chức du lịch uy tín thế giới sẽ là hành trang vững chắc để Tân Hóa vững bước hơn nữa, trở thành trung tâm du lịch trọng điểm vùng Tây Bắc tỉnh Quảng Bình. Nhìn lại chặng đường để Tân Hóa có được ngày hôm nay, đó là cả sự nỗ lực, phấn đấu không ngừng của những người làm du lịch, của chính quyền và của người dân Tân Hóa. Hãy đến với Tân Hóa, nơi hòa quyện giữa thiên nhiên và cộng đồng, hiếm có và khác biệt.